İlk olarak Safranbolu’da yetiştirilmeye başlayan ve Türkiye’nin ikinci üretim merkezi haline gelen Hatay‘da üretilen safran hem ilaç hem de nitelikli kozmetik sanayisinde kullanılıyor. Doğada bulunmayan ve yalnızca kültürel olarak yetiştiriciliği yapılan safran hayvan gübresi ile beslenirken organik yetiştirme özelliğine bir sahip bitki. Etken maddesi safranal, crocin ve crocetin olan safranın, safranal oranı olarak Hatay safranı epeyce yüksek bir orana sahip. Hatay’ın Yayladağı ilçesinde safran üretimi yapan Münevver Ezelsoy safranın hap ve kozmetik sanayiinde kullanılmasının yanı sıra çiçeğinin de reçel olarak yapıldığını söyledi.
“BİR KERE EKİYORUZ 3 YIL TARLADA KALIYOR”
Safran üreticisi Münevver Ezelsoy adaptasyon sağlayıp sağlamayacağını gözlemlemek için ilk olarak minik ölçekte başladıklarını söyledi. Ezelsoy, “Safran üretmeye 5 yıl önce başladım. Başlamadan önce iyice araştırdım, safran nedir niçin ekmem gerekiyor diye. Fiziksel açıdan getirisi bir mahsul olduğundan ve çok değerli bir bitki olduğunu öğrendim. Her sektörden kullanıldığını tespit etmek sonradan adım attık. Adaptasyon sağlayıp sağlamayacağını gözlemlemek için ufak ölçekte başladık 100 kilogram ile. 2. yılda 250 kilograma çıktık, toplam 2 buçuk dönüm ektik. 2 buçuk dönümden 850 kilogram safran soğanı elde ettik. 1 dönümden 750 gram 1 kilogram arası kırmızı safran elde edebiliyoruz. Yine baharata kullandığımız sarı safran var, ikisi aynı çiçekten, çiçeği de reçel olarak kullanabiliyoruz. Biz toprağı hazırladıktan sonradan hayvan gübresi kullanıyoruz. Gübreyi kullandığımız da hayvanlarını meraya götüren insanlardan satın alıyoruz. Bizim köyde su sıkıntısı var ve safran bitkisi su istemeyen bir bitki. Eylül ayında yağmur yağarsa hiç su vermemiz gerekmiyor. bir defa ekiyoruz, 3 sene tarlada kalıyor. Fakat yabani otlarla mücadele ediyoruz” dedi.
DÖRT ÜLKEYE SATIYOR
Amerika, Hollanda, Çin ve Japonya’ya da gönderdiklerini bildiren Ezelsoy “Safran, hem hap keza de nitelikli kozmetik sanayisinde ve sarı kısmı da baharat olarak kullanılan bir bitki. Ilk Kez Amerika’ya gönderiyoruz, Hollanda, Çin ve Japonya’ya da gönderiyoruz. Biz bu dört bağlantıyı sağlamlaştırabilirsek daha iyi olacak, gerçekte çokta telaş etmiyoruz” dedi.
“SATIŞIMIZIN YÜZDE 45’İ MALİYETİMİZ OLUYOR”
Ezelsoy kilosunu 80-90 bin lira aralarında sattıklarını belirterek “safran çok değerli bir mahsul 8 dolardan 25 bin dolara kadar pazarı var. Biz kilosunu 80-90 bin lira arasına veriyoruz. Pazarımızı netleştirdiğimiz vakit üretmemiz için bir sebebi yok. Satışımızın yüzde 45’i sıradan bizim maliyetimiz oluyor” dedi.
İhlas Haber Ajansı – Ekonomi Haberleri
Enerji ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez
Seyid Bitkisel