ECB’nin krizle mücadele planı, yasal ve politik düğümlere bağlanma riski taşıyor

Geçen ay Amsterdam’da yapılan 25 euro bölgesi oran belirleyici toplantısı, faiz oranlarını yükseltmeye başladıklarında Avrupa Merkez Bankası’nın tahvil piyasası krizinden kaçınma planını sonuçlandırmak için bol zamanları olduğunu düşündü. Yanıldılar.

Daha zayıf güney Avrupa ülkeleri, özellikle İtalya için borçlanma maliyetlerindeki artış, kuzey üye devletlerle getirilerde bir farklılığa yol açtı – merkez bankacılarının “parçalanma” olarak tanımladığı bir fenomen. Acil bir toplantıda ECB, bir ülkenin tahvillerinde herhangi bir haksız satışın önüne geçmek için “yeni bir parçalanmayı önleme aracının tasarımının tamamlanmasını hızlandırmaya” karar verdi.

Belçika merkez bankası başkanı ve ECB yönetim konseyi üyesi Pierre Wunsch Financial Times’a verdiği demeçte, “Tahvil piyasalarındaki parçalanma yersizse, mümkün olduğunca sınırsız olmalıyız” dedi. “Gereksiz parçalanma ile karşı karşıya kalındığında harekete geçme durumu güçlüdür.”

ECB yönetim konseyinin bu hafta Frankfurt’ta yapacağı toplantıda planı tartışması ve 21 Temmuz’da, on yıldan uzun bir süredir ilk kez mevduat faizini artırmayı planladığı bir sonraki toplantısında daha fazla ayrıntı vermesi bekleniyor. Ancak yatırımcılar ve analistler, planın nasıl işleyeceği konusunda önemli bir incelemeyle karşı karşıya kalacağı konusunda uyarıyor.

ECB bunu neden yapıyor?

Japonya Merkez Bankası dışındaki çoğu büyük merkez bankası gibi, ECB daha fazla tahvil alımını durdurdu ve borçlanma maliyetlerini yükselterek ve dolayısıyla talebi soğutarak enflasyonu on yıllık en yüksek seviyelerinden aşağı çekmeye çalıştığı için faiz oranlarını yükseltmeyi planlıyor.

Ancak ECB’nin euroyu paylaşan 19 ülkenin hala ayrı maliye politikaları olduğu gerçeğiyle ilgilenmesi gerekiyor, bu da borçlanma maliyetlerinde artan bir farklılık yaşayabilecekleri anlamına geliyor – özellikle yükselen oranlar yüksek borç seviyelerine ilişkin endişeyi yoğunlaştırdığında.

Almanya’nın 10 yıllık tahvil getirileri ile İtalya’nınki arasındaki fark veya fark, bir yıl önceki yüzde 1 puandan son haftalarda yaklaşık yüzde 2 puana iki katına çıktı.

Bu, İtalya’nın uzun vadeli tahviller için Almanya’dan neredeyse 5 puan daha fazla ödediği 2012 ülke borç krizi sırasında ulaşılan seviyelerin çok altında. Ancak İtalya’nın borcunun son krizdekinden bile daha yüksek olmasıyla yetkililer, ülkenin kendisini sürdürülemez bir artan borç maliyetleri sarmalında kapana kısılmış bulabileceğinden endişe ediyor.

ECB, yeni bir aracın para politikasının blok genelinde eşit bir şekilde iletilmesini sağlamaya yardımcı olacağına inanıyor. Portekiz merkez bankası başkanı ve ECB konsey üyesi Mário Centeno, “İletim kanallarını açık tutmamız gerekiyor, böylece parçalanma yaşamayız” dedi. “Bir geri tepmeye ihtiyacımız var.” ECB, “Tartışmalar devam ediyor ve henüz bir karar alınmadı” dedi.

Nasıl çalışacak?

ECB’nin, piyasa spekülasyonları nedeniyle borçlanma maliyetlerinin ekonomik temellerin garanti ettiği seviyenin ötesinde arttığına inandığı ülkelerin tahvillerini satın alma taahhüdü vermesi bekleniyor.

Tüm ülkelerin tahvillerini büyüklüklerine göre satın alan önceki planlarından farklı olarak, yeni plan yalnızca desteğe en çok ihtiyaç duyan ülkeleri hedef alacaktı. ECB, bankalardan uygun miktarda mevduat toplayarak herhangi bir tahvil alımının enflasyonist etkisini dengeleyebilir.

İşin zor kısmı ne zaman müdahale edileceğine karar vermek olacak. Wunsch, “Zorluk, neyin garanti edildiği ve neyin olmadığı arasındaki gri bölge ile ilgili olacak ve bu, gezinmemiz gereken ahlaki tehlike alanıdır” dedi.

Barclays ekonomisti Silvia Ardagna, yeni aracı tasarlamanın “karmaşık” olacağını söyledi ve şunları ekledi: düzensiz bir rejime karşı düzenli bir rejim tanımlayacaktır.”

ECB bu aydan itibaren vadesi gelen tahvillerin gelirlerini halihazırda sahip olduğu 1,7 milyar avroluk bir portföye esnek bir şekilde yeniden yatırabildi ve örneğin daha fazla İtalyan borcu satın almak için Alman vadelerini kullanmasına izin verdi. Ancak çoğu analist, bu tür yeniden yatırımların yeterli olmayacağını düşünüyor.

Hangi güvenceler olacak?

ECB başkanı Christine Lagarde geçen hafta Portekiz’in Sintra kentindeki forumunda, planın “üye devletlerin sağlam bir maliye politikasına yönelik ivmesini korumak için yeterli güvenceye” ihtiyacı olduğunu söyledi.

Bu, ECB’nin borçlarından daha fazlasını satın alabilmesi için ülkelerin belirli mali koşulları yerine getirmesi gerekeceği anlamına geliyor. Ülkelerin AB’nin 800 milyar avroluk koronavirüs kurtarma fonundan kendilerine düşen pay karşılığında gerçekleştirmeyi kabul ettikleri yapısal reformlar gibi bazı koşullar halihazırda mevcut olabilir. Bunlar, 2023’ün sonuna kadar askıya alınmış olsa bile, AB’nin bütçe kurallarıyla da bağlantılı olabilir.

ECB’nin Avrupa Komisyonu’ndan yeni enstrümanla bağlantılı tüm koşulları denetlemesini istemesi muhtemel. ING makro araştırma başkanı Carsten Brzeski, “Aksi takdirde merkez bankası hükümetleri maliye politikası konusunda yönlendiriyor, ki bu onun istediği şey değil” dedi.

Yetkililere göre, ECB ayrıca ülkelerin orta vadeli bir mali sürdürülebilirlik planı taahhüt etmesi için ek bir gereklilik düşünüyor. Bu, komisyonun ulusal bütçe planlarını yıllık izlemesinin bir parçası olabilir. Wunsch, “Ülkelerin çaba sarf etmesi ve güvenilir bir mali plan bulması gerekiyor” dedi.

Eklenen herhangi bir ipin, Avrupa İstikrar Mekanizması’ndan bir kurtarma paketi ve zorlu reform gereklilikleri gerektiren daha önceki bir tahvil alım programı olan ECB’nin Kesin Parasal İşlemleri için olanlardan daha az külfetli olması muhtemeldir. OMT hiç kullanılmadı ve ESM’nin katılımı güney AB ülkelerinde – özellikle İtalya’da siyasi olarak zehirli olarak görülüyor.

Plana yasal ve siyasi olarak itiraz edilecek mi?

Evet, muhtemelen ikisi de. ECB’nin üye ülkeler arasında mali gevşekliği teşvik etmemesi veya AB anlaşmasına aykırı olan hükümetlerin “parasal finansmanına” sapılmaması konusunda ısrar eden Alman ve Hollanda maliye bakanlarından ihtiyatlı bir yanıt geldi.

ECB’nin önceki devlet tahvili alımlarına Almanya anayasa mahkemesinde defalarca itiraz edildi ve çoğu analist, son planına karşı benzer hamleler bekliyor.

Alman merkez bankası patronu Joachim Nagel bu hafta, “sadece istisnai durumlarda ve dar tanımlanmış koşullar altında haklı gösterilebileceğini” söylediği parçalanma önleme planına getirilmesini beklediği bazı kısıtlamaları özetledi.

Ekonomistler, ECB’nin piyasaları kontrol altına almak için gereken ateş gücünden yoksun olan pek çok koşula bağlı kalabileceğinden endişe ediyor.

Pictet Wealth Management makroekonomik araştırma başkanı Frederik Ducrozet, “Eğer işleri yarı yolda yaparlar ve beklentileri karşılamazlarsa, euro bölgesinde sıklıkla olduğu gibi daha sonra daha fazlasını yapmak zorunda kalacaklar” dedi.