Çin’in Avustralya elçisi, insan hakları protestocuları tarafından defalarca kesintiye uğrayan ender bir kamu konuşmasında, İşçi Partisi hükümetinin seçilmesinin ardından Pekin ve Canberra’nın ilişkilerini sıfırlaması gerektiğini söyledi.
Ocak ayında Çin’in büyükelçisi olarak atanan Xiao Qian, Cuma günü Sidney Teknoloji Üniversitesi’nde bir dinleyici kitlesine hitap ettikten sonra iki ülke arasındaki bağlar, ticaret tarifeleri ve Çin’de gözaltına alınan Avustralya vatandaşlarının kötü durumu hakkında sorgulandı.
Büyükelçi, Anthony Albanese hükümetinin seçilmesinin Asya-Pasifik ülkeleri arasındaki gergin dönemin ardından “ikili ilişkilerde olası bir iyileşme fırsatı” sağladığını söyledi.
Ancak protestocular üniversiteyi Xiao’ya ev sahipliği yaptığı için kınadılar ve Çin hükümetinin Hong Kong, Tibet ve Xinjiang’a yönelik politikalarına karşı öfke ve dehşeti ifade etmek için sekiz ayrı olayda resepsiyonunu yarıda kestiler.
Çin Kızıl Muhafız üniforması giymiş bir protestocu girişe izin verilmedi, diğer göstericiler ise tabelaları tuttuktan veya Xiao’ya bağırdıktan sonra salondan çıkarıldı.
Çin Komünist Partisi karşıtı aktivist Drew Pavlou, konuşması ulusal yayın kuruluşu ABC tarafından gerçekleştirilen Xiao’ya Pekin’in eylemlerini savunması için bir platform verildiğini söyledi.
Financial Times’a konuşan Pavlou, “Bu temelde bir beyazlatma çalışmasıydı” dedi. “Onlara neden parya muamelesi yapılmadığını anlamakta güçlük çekiyorum. Rus büyükelçisinin kırmızı halıyı böyle sermesini asla beklemezdiniz.”
Avustralya’nın 5G ağlarında Huawei ve ZTE ekipmanlarının kullanımını yasaklaması ve eski başbakan Scott Morrison’ın Covid-19’un kökenleri hakkında bağımsız bir soruşturma çağrısında bulunmasının Pekin’in öfkeli tepkisini tetiklemesinden sonra son yıllarda ülkeler arasındaki gerilim arttı.
Xiao, Huawei yasağını “normal ilişkilerimize zarar veren ilk atış” olarak nitelendirdi.
Çin, şarap ve arpa dahil olmak üzere Avustralya ithalatına cezalandırıcı tarifeler uygulayarak ve Avustralya kömürüne bir yasak getirerek yanıt verdi. Çin donanması da Güney Çin Denizi’nde ve Avustralya kıyılarına yakın Avustralya uçaklarına karşı saldırgan davranmakla suçlanıyor.
Albanese, seçilmesinden bu yana Pekin’i tarifeleri sona erdirmeye çağırdı ve Çin’in askeri eylemlerini eleştirdi. Hükümeti ayrıca Çin’in bölgede artan etkisine karşı koymak için Pasifik Adası ülkeleriyle ilişkileri geliştirmek için harekete geçti.
Avustralya savunma bakanı Richard Marles, diplomatik bir çözülme işareti olarak bu ay Singapur’da Çinli mevkidaşı Wei Fenghe ile bir araya geldi.
Çin, Avustralya’nın en büyük ticaret ortağı olmaya devam ediyor ve Xiao, tarifelerin “bir karmaşıklık sorunu” olduğunu söyledi.
Lowy Enstitüsü düşünce kuruluşu başkanı Michael Fullilove, hükümet Morrison tarafından benimsenen “tek boyutlu” yaklaşımdan daha dengeli bir dış politika geliştirse bile Albanese’nin “Çin konusunda güçlü” kalması gerektiğini söyledi.
Yapabildiğimiz zaman Çin ile işbirliği yapmalıyız, gerektiğinde aynı fikirde değiliz ve her zaman yerimizi almalıyız” dedi.
Fullilove, bu ay yayınlanacak olan bir Lowy Enstitüsü anketinin, Çin’e güvenen Avustralyalıların sayısının geçen yıl yüzde 16’dan bu yıl yüzde 12’ye ve dört yıl önce yüzde 52’ye düştüğünü gösterdiğini de sözlerine ekledi.
Kaynak : https://www.ft.com/content/0a61fdd0-ad31-4119-b3ff-a6fa15b08fd9